Van crisis naar verandering: Dit laat COVID-19 zien over de werk/zorg verdeling. Tijdens de FEM Talk op 8 juli 2020 kwam een mix van diverse vrouwen en vertegenwoordigers van vrouwenorganisaties online bij elkaar om ervaringen te delen en aanbevelingen voor politiek Den Haag te formuleren.
Spreker: Dr Mara Yerkes, dagvoorzitter: Hasna EL Maroudi
Na een introductie van Hasna startte Dr Mara Yerkes, Universitair hoofdocent Algemene Sociale Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht, met een presentatie over het onderzoek ‘Genderongelijkheid in werk, zorg en vrije tijd, voor en tijdens corona’.
Conclusies
• Hardnekkig ongelijkheid voor de coronacrisis
• De coronacrisis leidt tot een toename in ongelijkheid:
• Moeders ervaren meer werkdruk dan vaders
• Moeders leveren meer in op vrije tijd dan vaders
• Moeders passen hun werktijden meer aan
• De coronacrisis leidt ook tot een mogelijke afname in ongelijkheid:
• 22% van de vaders is meer gaan zorgen
• 17% van de vaders is meer gaan doen in het huishouden
Bekijk hier de complete presentatie van Dr Mara Yerkes (video)
In kleinere ‘breakoutsessies’ werden ervaringen en reacties op het onderzoek van Dr Mara Yerkes gedeeld.
“We moeten deze crisis vooral zien als een aanleiding – nu meer dan ooit – om ons hard te maken voor ongelijkheid. Vrouwen hebben de boel gered, dat heeft deze crisis laten zien.”
Samira Chabani, FNV Vrouw
Over sommige zaken was iedereen het geheel met elkaar eens, maar natuurlijk waren niet alle ervaringen en meningen gelijk, dankzij de diversiteit. Enkele ervaringen en aanbevelingen op een rijtje:
Kinderopvang
Het is méér dan tijd voor een verbeterde kinderopvang en voorschoolse/buitenschoolse. Den Haag moet de kinderopvang en het systeem toegankelijker maken. Geen drempels door een ingewikkeld toeslagstelsel, en van kinderopvang naar kindzorg.
Cultuur & vanzelfsprekendheid
Wel werd ook opgemerkt dat de cultuur ook een rol speelt bij het gebruik maken van de kinderopvang.
‘Veel ouders geven aan dat zelfs als de kwaliteit en toegankelijkheid van opvang beter zou zijn er toch niet meer gebruik van zou worden gemaakt. Er heerst nog een afkeer om kinderen naar de opvang te brengen. Deze drempel moet omlaag. Het is een hardnekkige sociale norm. Dat moet veranderen.
Hannah Boerstra, Diversion
Vanzelfsprekendheid en sociale normen die meespelen bij de verdeling is iets wat veel vrouwen bij zichzelf of hun achterban herkennen.
“Ik ben als kind van twee werkende ouders veel bij de opvang geweest. Mijn moeder komt uit een cultuur waarin werd uitgegaan van werkende moeders. Hier in Nederland is het ook vooral uit praktisch oogpunt dat vrouwen werken, om rond te kunnen komen.”
Renate Adriaansens, Young Feminist Ambassadors
“Ik merkte dat de coronacrisis mijn feminisme heeft omgebracht. Ik werd moeder fulltime en schrok van het gemak om thuis te gaan zitten.”
Hasna El Maroudi
‘Het was voor corona al een conservatieve verdeling, moeders deden meer dan vaders. En dat is alleen maar erger geworden. Mensen vielen echt vijftig jaar terug in de tijd. Dit verwacht je niet in deze maatschappij.”
Thuiswerken
De positieve verandering van thuiswerken (en kinderen wél naar school) kwam duidelijk naar voren.
“Ik vind dat het thuiswerken meer de ruimte moet krijgen. Werkgevers kunnen hierin voorzien. Meer flexibiliteit. En dan niet gewoon een dag per week, maar wanneer jij dat wil.’
Willemijn Brilstra, DUO
Digitalisering
“Digitaal werken/afstandsonderwijs is voor millenial parents door corona een cadeau geweest. Ik hoop dat politiek hier iets mee doet. Bij bestaande instanties (politiek) is er een starre norm, die door wordt gevoerd naar het online werken. Vormen moeten worden losgelaten. Politiek moet het voorbeeld geven open minded te zijn, mee te willen gaan in deze nieuwe ontwikkeling.”
Inclusiviteit
Maar vergeet niet dat niet iedereen dezelfde mogelijkheden heeft. Diverse vertegenwoordigers en vrouwen vragen meer aandacht bij de volgende golf/crisis voor kwetsbare doelgroepen, met name alleenstaande ouders en mensen in armoede. Denk bijvoorbeeld ook aan het faciliteren van digitale mogelijkheden.
‘We hebben met corona gemerkt dat veel beleid, aanbod en hulp er niet is voor alleenstaande ouders. Die werden overladen met dubbele taken. Het was eigenlijk niet te doen. Je moet kijken naar de doelgroepen en wat de behoefte is van die doelgroepen. Migrantenvrouwen die de taal niet spreken bijvoorbeeld. Of moeders die ziek werden en niet voor de kinderen konden zorgen. De kwetsbaarheid van deze groep werd door de crisis heel duidelijk. Ik heb weinig positiefs geconstateerd tijdens de coronacrisis.’
Eva Brussaard, Single SuperMom
Samenhangend stevig beleid
Hoe gaan we van crisis naar verandering? Duidelijk werd dat duurzame verandering van belang is.
“Corona legt de zwakke plekken bloot, bij vrouwen op de arbeidsmarkt. In de zorg, in opvang, als ZZP’er. Lager opgeleiden vrouwen verdienen te weinig, contactberoepen zijn door corona stil te komen liggen. Er is geen stevigheid.”
“Een systemische kijk op alle wetgevingen dus in samenhang met elkaar bekijken is cruciaal ook voor de lange termijn. Vertragen is hierbij noodzakelijk en de mening en ervaring van vrouwen erbij serieus nemen.” Cecile Masson, strategisch adviseur NVR
Prinsessendag
De resultaten van deze FEM Talk zijn meegenomen naar Prinsessendag 2020: Zij maakt het verschil, op maandag 7 september 2020 in Nieuwspoort te Den Haag. Lees meer >>
FEM Talks
De FEM Talks zijn een onderdeel van de Alliantie samen werkt het! De Alliantie Samen werkt het! streeft naar een maatschappij waarin vrouwen en mannen daadwerkelijk gelijke kansen krijgen om betaalde arbeid en onbetaalde zorg te combineren. De Nederlandse Vrouwen Raad werkt in deze alliantie samen met WOMEN Inc, Bureau Clara Wichmann (tevens lidorganisatie van de NVR), Movisie en WO=MEN.
